6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun, YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİne göre:
Güvenlik Ağları ile ilgili ülkemizde kabul gören ve Türkçe’ ye çevrilmiş olan TS-EN 1263-1 ve TS-EN 1263 -2 standartları bulunmaktadır. Bu standartlarda kullanılan güvenlik ağı modelleri, ağ malzemesi boyutları, kalitesi, ve güvenlik ağına uygulanacak test teknikleriyle ilgili ayrıntılı bilgiler mevcuttur.
Güvenlik Ağlarının Kullanım Alanları:
- Gökdelen ve köprü inşaatlarında düşmeye karşı yakalama ağları
- Bina inşaatlarında açıkta kalan cephelerden düşmeye karşı yan ağlar
- Hareketli platform ve yapı iskelesinden düşmeye karşı yakalama ağları
- Tünel yapımı ve çatı çalışmalarında kullanılan yakalama ağları
Temelde 4 tip güvenlik ağı vardır.
|
|
ŞEKİL 1: S tipi Güvenlik Ağı : Kenar ipleri ile montajı yapılan güvenlik ağı (TS-EN 1263-1)
|
|
ŞEKİL 2: T tipi Güvenlik Ağı: Yatay çalışmalarda konsollara bağlanabilen güvenlik ağı (TS-EN 1263-1)
|
|
ŞEKİL 3: U tipi Güvenlik Ağı: Düşey çalışma alanlarında kullanılan sağlam bir destek yapısına bağlanan güvenlik ağı (TS-EN 1263-1)
|
|
ŞEKİL 4: V tipi Güvenlik Ağı: Sehpa, iskele tipi desteğe bağlanan güvenlik ağı
(TS-EN 1263-1)
Güvenlik ağları azami ağ gözü büyüklüğüne ve enerji absorplama kapasitesine göre 4 sınıfa ayrılır:
TABLO 1
Güvenlik Ağları Azami Ağ Gözüne GöreSınıflama
|
|
Ağı Oluşturan İplerin Sınıflaması (TS-EN 1263-1)
Standart bir ağda bulunması gereken özellikler aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
- Ağ gözü genişliği ağ tipinde belirtilen değeri (60 veya 100 mm) aşmamalıdır.
- Kenar ipi kenardaki her bir ağ gözünden geçmelidir.
- Kenar ipi uçları sökülmelere karşı korunaklı olmalı ve uygun şekilde ankrajlanmalıdır.
- T tipi ağlarda destek sehpaları arasındaki maksimum açıklık 5 metre olmalıdır.
- S tipi ağlarda ağın en kısa uzunluğu 5 metre ve en küçük boyutu 35 metrekare olmalıdır.
- S tipi ağlarda bindirme yapılmışsa asgari bindirme uzunluğu 2 metre olmalıdır.
- T tipi ağlarda bindirme yapılmışsa asgari bindirme uzunluğu 0,75 metre olmalıdır.
- Ağın asılmasında her bir askı arasındaki mesafe maksimum 2,5 m olmalıdır.
- Güvenlik ağlarında kullanılan tüm iplerin uçları çözülmelere karşı korunmalıdır.
- Kenar ipi, bağlama ipi ve birleştirme iplerinin dayanımı ve enerji absorpsiyon kapasiteleri standartta belirtilen değerlerin altında olmamalıdır.
- Ağların statik ve dinamik dayanım deneyleri (ayrıca doğal ve yapay yaşlandırma deneyleri sonucunda yapılan dayanım testleri) standartta belirtilen şekillerde yapılmış olmalıdır. (İnşaatlarda sıkça kullanılan T tipi ve S tipi ağlarda dayanım testleri 7 metre yükseklikten ağ üzerine bırakılan 100 kg’ lık çelik küre şeklindeki deney kütleleriyle yapılmaktadır.)
- TS-EN 1263-2 Standartına göre yakalama genişlikleri (çalışma bölgesi kenarı ve güvenlik ağı kenarı arasındaki yatay mesafe) ve düşme mesafeleri aşağıdaki gibi olmalıdır:
TABLO 2
Düşme Yükseklikleri Tanım Tablosu
|
|
Hi ve He 6 metreyi Hr ise 3 metreyi geçmemelidir. Yakalama genişlikleri aşağıdaki gibi olmalıdır.
TABLO 5
Yakalama Genişlikleri Tablosu
|
|
|
ŞEKİL 5: Yakalama ve Düşme Mesafeleri Şematik Gösterimleri-1 (TS-EN 1263-2)
|
|
ŞEKİL 6: Yakalama Ve Düşme Mesafeleri Şematik Gösterimleri-2 (TS-EN 1263-2)
- S tipi ağlarda düşme sonucu oluşan maksimum deformasyon aşağıdaki grafiğe uygun olmalıdır.
|
|
ŞEKİL 7: Güvenlik Ağlarında İzin Verilen Deformasyon Miktarları (TS-EN 1263-2)
|
|
OSHA Standartlarına göre;
- Ağ Boyutu : En küçük ağ alanı 35 m² olmalı, en kısa kenar uzunluğu en az 5 metre uzunluğunda olmalıdır.
- Göz Boyu : 100 x 100 mm olmalıdır.
- Ağ İpi : Ø 6 mm Polyamid 6.6 malzemeden imal edilmiş olmalıdır. İpin U.V ve sürtünme dayanımı yüksek olmalı ve yüksek mukavemetli sentetik liflerden oluşmalıdır.
- Ağ Gözleri : Kare (Q ) olmalıdır.
- Ağın Asılması : Güvenlik ağları ip, kanca, kayış veya klipsler ile asılmalıdır. Eğer tek kol askı kullanılırsa askı ipinin kopma mukavemeti en az 30 kN olmalıdır. Çift kol askı kullanılır ise askı ipinin kopma mukavemeti en az 15 kN olmalıdır. Ağın asılmasında her bir askı arasındaki mesafe en fazla 2,5 metre olmalıdır.
|
|
ŞEKİL 8: Tek ve Çift Kol Askı Detayı
Güvenlik Ağı Konsolu (Platformu):
- “Güvenlik Ağ Platformu” personel düşmelerine karşı kurulmak istenen güvenlik ağlarının bina dış cephesine kolayca kurulumunun yapılmasını sağlar.
- Esnek kolları sayesinde bir düşüş anında oluşan şoku emerek düşüşü yaşayan personelin üzerine minimum yük gelmesini sağlar.
- Bina yükseldikçe vinç yardımı ile bir üst kata taşınır
Güvenlik Ağı Konsolu Kurulumu:
Öncelikle profil ana gövde tabliye üstünden betona sabitlenmektedir. Daha sonra tabliye altına gelen kısım tabliye kalınlığına göre ( kiriş yüksekliği ) deliklerinden kaba ayarı yapılarak ve üzerinde bulunan ayar mili ile ince ayarı yapılarak betona sıkıştırılır. Bu şekilde tüm konsollar sırasıyla monte edilir.
Her iki konsolu birbirine bağlamak için çelik borular kelepçelerle birbirlerine bağlanır.
Ağ germe işlemi için payanda borusu yukarı kaldırılır ve üzerine ağ germe işlemi yapılır, daha sonra payanda borusu halat yardımı ile tekrar uygun pozisyona getirilir ve kurulum işlemi tamamlanır.
|
|
ŞEKİL 9: Mafsallı Ağ Platformu
|